---

Tekst: Torbjørn Vinje, daglig leder, Forum for offentlig service

---

 

– Tjenestene er digitale. Punktum.

– Eg skal prøve å ikkje bruke ordet digitalisering ein einaste gong. Det handlar ikkje om digitalisering – det handlar om tenester, sa Lindland i starten av sitt foredrag.

 

Han meinte det er mykje enklare å få med seg heile organisasjonen når ein snakkar om konkrete tenester som folk forstår, ikkje om abstrakte digitaliseringsprosjekt.

 

– Om det er skule, tannhelse eller skjenkebevilling, så er det tenester. Og tenestene våre er digitale. Det må vi berre akseptere og jobbe ut frå, sa han.

 

Den store motstanden: Formannskapslovene

Lindland tok også eit oppgjer med det han kalla ein av dei største hindringane for gode og likeverdige digitale tenester i kommunal sektor:

 

– Formannskapslovene frå 1837 er tårevått vakre, men ein stor hindring for samhandling og effektivitet. Vi er 357 kommunar med kvar sine skjema, kvar sine vedtak, kvar sine system. Det heng ikkje saman.

 

Han viste til kor krevjande det er å skape samanhengande digitale løysingar når kvar kommune står åleine.

 

– Skatteetaten får det til, dei har milliardar i budsjett og tusenvis av tilsette. Prøv det same med skuterløyve i ein kommune der vaktmeisteren lagar skjemaet. Det går ikkje.

 

– Skryt meir. Stel meir.

Med eit smil løfta Lindland fram eit mantra frå Agder fylkeskommune:

 

– Vi må skryte med glede og stele med stil.

 

Han meinte at altfor mange gode løysingar blir verande skjulte skatter – brukt av éin kommune eller éitt fylke, medan resten famlar i blinde.

 

– Eg blir oppriktig frustrert når vi kjem heim frå inspirasjonsforedrag og oppdagar at vi allereie har løysinga – men ingen visste om det. Eller at vi ikkje klarer å ta det med oss heim, fordi det er pakka inn i ein struktur vi ikkje kjem oss inn i.

 

Standardisering gir kraft

Lindland kom med ei klar oppmoding: Offentleg sektor må slutte å lage 357 ulike løysingar for det same behovet.

 

– Kvifor skal ikkje Utsira få dei same bibliotektenestene som Oslo? Det handlar ikkje om båndbreidde eller teknologi. Det handlar om vilje til å samarbeide.

 

Han viste til fleire pågåande initiativ, som samarbeid om tannhelsetenesta og skuleadministrasjon, der ein jobbar fram felles system og standardar:

 

– Når vi standardiserer, kan vi bygge betre tenester, frigjere tid og sikre rettane til innbyggjarane våre. Når vi er samkøyrde, kan vi også jobbe betre med klarspråk.

 

Klarspråk, semantikk og samhandling

Lindland trekte også fram behovet for å definere felles språk:

 

– Kva betyr eigentleg "elev"? Kva er "samtid"? Og kva er eit "hull i tanna"? Det høyrest banalt ut, men utan ein felles forståing blir det umogleg å bygge gode digitale tenester.

 

Han meinte klart språk ikkje berre handlar om korleis vi skriv – men også kva vi meiner med det vi seier.

 

– Vi må vere samde om språket, dataene, jussen og organisasjonen. Då først kan vi samhandle – både teknisk og menneskeleg.

 

Leiarskap på vegner av mange

Lindland løfta fram eit viktig poeng: Å leie samarbeid på tvers krev mot.

 

– Det krev ein type leiarskap der du skal endre ein organisasjon med noko andre har bygd. Det er krevjande. Men det er heilt nødvendig.

 

Han viste til korleis fylkeskommunane no samarbeider tettare enn nokon gong, og delte erfaringar frå prosjekt som har fått nasjonal betydning.

 

– Vi har meir enn nok kompetanse. Men vi har ikkje sjans dersom vi ikkje gjer det saman.

 

Kristiansand som inspirasjon

– Har du ikkje vore i Kunstsiloen i Kristiansand, så må du dit, avslutta Lindland med glimt i auga.

 

Han brukte det nye museet som eit bilete på det offentlege si utfordring:

 

– Dei gamle betongsiloene er ikkje rive. Dei er pakka inn i eit magisk rom. Det handlar om å bruke det vi har – men bygge noko nytt. Vi må bryte siloane og sette innbyggarane i sentrum. Då får vi det til.

 

– Vi har folka, vi har teknologien. Det vi treng, er viljen til å samarbeide – og evna til å skryte og stele meir.

---

 

• Lydfil transkribert med NB-Whisper
• Råtekst bearbeidet med ChatGPT
• Endelig tekst utarbeidet av Torbjørn Vinje, daglig leder, Forum for offentlig service