Tekst: Torbjørn Vinje, daglig leder, Forum for offentlig service

Guttas Campus blei etablert for å støtte ungdommar, særleg gutar, som står i fare for å dette ut av skulen. Mange slit med motivasjon, konsentrasjon og sjølvtillit. På Klarspråk 2025 fortalde Omar Mekki om korleis eit intensivt leirtilbod over to veker kan gjere ein reell forskjell.

– Vi gir dei ein boost, ei påminning om at dei kan klare noko. Det handlar ikkje berre om fag, men om livsmeistring.

Gjennom ei rekkje enkle, men kraftfulle grep – alt frå fysisk aktivitet og sunne rutinar til strukturert undervisning og dialog om eigne verdiar – får ungdommane kjenne på meistring og fellesskap.

Mekki utfordra tilhøyrarane på kva klart språk eigentleg er.

– Klart språk er ikkje berre kva du skriv – det er òg korleis du snakkar, oppfører deg, korleis du møter folk. Når vi seier «kom til ro» med ein handbevegelse, er det òg språk.

Han demonstrerte korleis bevegelse og kroppsspråk vert brukt i det daglege på campen, for å skape ro, energi og samhald. Det ligg eit bevisst arbeid bak kvart grep, og alt handlar om å gjere læring synleg og forståeleg – også utanfor læreboka.

På campen får kvar elev konkrete, overkommelege mål innan lesing, skriving og rekning. Desse blir visualisert med plakatar, klistremerke og enkle modeller – som ei «regnetrapp» eller ein «skrivehamburger».

– Ein 15-åring har lite nytte av læreplanmål som «utforske strukturar i tallsystem». Men å kunne seie «eg har klart trinn 4 på regnetrappa» – det gir motivasjon.

Foreldra må òg signere på klare forventningar før gutane kjem. Og det er ikkje mange reglar – men dei som finst, blir respekterte.

– Vi seier: Vi forventar det beste av deg. Vi forventar at du kjem til ro, at du behandlar andre med respekt. Det står på veggane, det blir snakka om, og det blir levd ut.

Eit viktig element i programmet er arbeid med personlege eigenskapar – dei såkalla karakterstyrkane frå positiv psykologi. Viljestyrke, sjølvkontroll og empati blir øvd på gjennom samtalar, refleksjon og praksis.

– Ein gut sa: «Eg har lært sjølvkontroll. Før fekk eg seks raude kort i sesongen – no får eg ingen.» Det er klart språk i praksis.

I tillegg til fagleg læring, handlar campen mykje om å bygge opp ungdommen innanfrå. Dei snakkar om læring som ei reise – der du får hjelp, men må ta stega sjølv. Det visuelle språket er sentralt: plakatar med tankevekkande bodskap heng overalt, og gutane oppmodast til å tenkje gjennom eigne reaksjonar og haldningar.

– Du er kva du tenkjer. Du kan snakke deg sjølv opp – eller du kan snakke deg sjølv ned.

Campen er eit samarbeid mellom det offentlege og private aktørar. Kommunen betaler halve kostnaden, og fond som Kavli og Sparebankstiftingar bidreg òg. Til no har over 200 gutar og ei rekkje jenter fått eit løft gjennom Guttas Campus.

– To veker kan verke lite, men for mange har det endra retninga på livet, sa Mekki.

Og kanskje ligg det mest klarspråklege av alt i desse orda frå ein deltakar:

– Eg trudde eg kom hit for å kødde. No skjønner eg at eg må ta det gode i livet på alvor.

• Lydfil transkribert med NB-Whisper
• Råtekst bearbeidet med ChatGPT
• Endelig tekst utarbeidet av Torbjørn Vinje, daglig leder, Forum for offentlig service